De natuur is de basis van al het leven op aarde. Een belangrijk element in de relatie tussen de natuur en het menselijk voortbestaan, zijn ecosystemen. Een ecosysteem is een complex netwerk, bestaande uit dieren, planten, micro-organismen, en elementen zoals water, aarde en lucht. Je kunt een ecosysteem ook wel zien als één grote machine, waarin ieder tandwiel, groot of klein, een cruciale rol speelt in de werking van de hele machine. Haal je een tandwiel weg, dan zal de machine minder efficiënt gaan werken, wat resulteert in minder output. Die output bestaat o.a. uit schoon drinkwater, een gezonde bodem of de fruitopbrengst van een boomgaard. Dit worden ecosysteemdiensten genoemd. Het plaatje van het Planbureau voor de Leefomgeving geeft hier meer inzage in.
Ecosystemen bestaan op wereldwijde schaal, in relatie met het mondiale klimaat en het tegengaan van klimaatverandering, maar we zien ze ook op kleine, meer lokale schaal. Bij beide orden van grootte geldt: hoe meer tandwielen (dieren en planten) in de machine blijven zitten, des te efficiënter de machine blijft werken en voorziet in zaken als voldoende schoon drinkwater, voldoende voedsel en schone lucht. Uiteindelijk zijn wij er dan ook allemaal bij gebaat dat de diversiteit aan soorten dieren, planten, micro-organismen en schimmels behouden blijft, of beter nog: beschermd en versterkt word. Dit noem je de biodiversiteit.
Biodiversiteit
De urgentie om biodiversiteit beter te beschermen en te versterken is hoog, en de huidige snelheid waarmee de kwaliteit van de natuur wereldwijd en in Nederland verslechterd, is reden tot zorg en actie. De Europese Unie is om die reden gekomen met de EU-biodiversiteits-strategie voor 2030, onderdeel van de Europese Green Deal. Een groot plan voor natuurherstel in heel Europa, waar doelstellingen in zijn opgenomen om de Europese biodiversiteit en ecosystemen beter te beschermen en te herstellen. Deze doelstellingen zijn concreet gemaakt in de Europese Natuurherstelwet. Het bevat herstelmaatregelen voor zowel landelijk, zee-, water- en stedelijk gebied. Conform de wet moet ten minste 20% van alle ecosystemen in 2030 zijn hersteld, en in 2050 geldt dit voor alle ecosystemen. Hiermee geeft de Europese Unie een duidelijk signaal af dat de lidstaten werk moeten maken van natuurbescherming en het tij moeten zien te keren in de achteruitgang van de biodiversiteit. Kortom, er is veel werk aan de winkel.
Vergroenen op jouw terrein of bij jouw organisatie
Nu we hebben kennisgenomen van ecosystemen, biodiversiteit en de Europese Natuurherstelwet, is het wellicht de vraag hoe dit alles zich door vertaald naar jouw bedrijf of terrein. En eerlijkheid gebiedt te zeggen, grote natuurhersteldoelstellingen zijn wellicht niet altijd goed te verenigen met lokale omstandigheden en uitdagingen, maar het is een misvatting om te denken dat op kleine(re) schaal vergroenen en de biodiversiteit een steuntje in de rug geven weinig uit zal maken. Integendeel zelfs! Ook bij jouw organisatie of op jouw terrein zijn er vaak veel dingen mogelijk om de natuur meer ruimte te geven, klimaatfactoren zoals hittestress en wateroverlast beter mee te wegen, en de lokale biodiversiteit te versterken. Hieronder geven we een aantal voorbeelden: